|
¦wiêty Florian 4 maja u nas 7 maja Prze³. III i IV w. (odczytana na Wykrocie 4-5.11.2017 i 6-7. 04. 2024) Cz.II Biskup Zbigniew Ole¶nicki d±¿y³ do ukazania krakowskiego pochodzenia tych ¶wiêtych. Pierwszym ¶wiêtym w Krakowie by³ ¶w. Wac³aw, który patronowa³ katedrze wawelskiej jeszcze przed Chrztem Polski. Z pewno¶ci± znajdowa³y siê tam jego relikwie. Prof. Koneczny uwa¿a³, ¿e D±brówka przyje¿d¿aj±c do Polski mog³a je przywie¼æ ze sob±. Jest to bardzo prawdopodobne, gdy¿ ¶wiêty Wac³aw by³ jej stryjem. Nastêpnym ¶wiêtym, który pojawi³ siê w Krakowie by³ w³a¶nie ¦wiêty Florian, który jak ju¿ wiemy, przyby³ tu w 1184 roku. Kolejnym by³ ¦wiêty Stanis³aw ze Szczepanowa, który co prawda zgin±³ ¶mierci± mêczeñska w1079 roku, ale kanonizowany zosta³ dopiero przez papie¿a Innocentego IV (1195-1254) w 1253 roku. ¦wiêty Wojciech choæ by³ kanonizowany du¿o wcze¶niej, bo papie¿ Sylwester II (ok. 945-1003) uczyni³ to ju¿ w 999 roku, to jednak nie mia³ zbyt wiele wspólnego z Krakowem, ale biskup Ole¶nicki, chcia³ go mieæ w tej grupie, aby podkre¶liæ wa¿no¶æ i wyj±tkowo¶æ biskupstwa krakowskiego. Jan D³ugosz w swoich Rocznikach Królestwa Polskiego napisa³, ¿e król W³adys³aw Jagie³³o, tu¿ przed bitw± pod Grunwaldem zwraca³ siê o pomoc do Pana Boga, Naj¶wiêtszej Maryi Panny oraz ¶wiêtych patronów polskich, do których zaliczy³ wówczas tak¿e ¶wiêt± Jadwigê ¦l±sk± (1174-1243), aby podkre¶liæ swoje „pretensje do ¦l±ska" , le¿±cego wówczas poza granicami Polski. To wezwanie króla do Nieba o pomoc przed bitw±, wed³ug naszego kronikarza, mia³o miejsce w czasie s³ynnej sceny, w której dwóch pos³ów krzy¿ackich przyby³o do polskiego króla i okazuj±c mu wielk± pogardê, przekaza³o dwa nagie miecze. On wówczas mia³ odpowiedzieæ „jakby z nieba dan± pokor±, cierpliwo¶ci± i skromno¶ci±. »Chocia¿ (...) nie potrzebujê mieczów mych wrogów, bo mam w mym wojsku wystarczaj±c± ich ilo¶æ, w imiê Boga jednak dla uzyskania wiêkszej pomocy, opieki i obrony w mej s³usznej sprawie, przyjmujê te dwa miecze przyniesione przez was, a przys³ane przez wrogów pragn±cych krwi i zguby mojej oraz mego wojska. Do Niego siê zwrócê jako do najsprawiedliwszego m¶ciciela pychy, która jest nie do zniesienia, do jego Rodzicielki Panny Marii oraz patronów moich i mojego Królestwa: Stanis³awa, Wojciecha, Wac³awa, Floriana i Jadwigi i bêdê ich prosi³, by obrócili swój gniew na wrogów równe pysznych co niegodziwych, których nie mo¿na u³agodziæ i doprowadziæ do pokoju ¿adnym godziwym sposobem, ¿adn± skromno¶ci±, ¿adnymi moimi pro¶bami, je¿eli nie rozlej± krwi, nie poszarpi± wnêtrzno¶ci i nie z³ami± karku. Pok³adaj±c m± ufno¶æ w najpewniejszej obronie Boga i Jego ¦wiêtych oraz w ich niezawodnej pomocy, jestem pewien, ¿e oni sw± moc± i swym wstawiennictwem os³oni± mnie i mój lud i nie pozwol±, bym ja i mój lud uleg³ przemocy tak straszliwych wrogów, u których raz po raz zabiega³em o pokój" . W tym miejscu warto jeszcze przypomnieæ sylwetkê kardyna³a Zbigniewa Ole¶nickiego. Otó¿, gdy „w 1410 roku, [W³adys³aw] Jagie³³o wybra³ siê na wojnê z Krzy¬¿akami. W czasie bitwy królowi Jagielle zagrozi³o ¶miertel¬ne niebezpieczeñstwo. Jeden z Krzy¿aków, Dypold von Kikeritz (?-1410), przedar³ siê przez szeregi rycerskie na koniu i godzi³ w króla. Zauwa¿y³ to jeden z m³odych polskich rycerzy, Zbig¬niew Ole¶nicki, uderzy³ Krzy¿aka i zg³adzi³ go. M³odzieniec ten po¶wiêci³ siê pó¼niej stanowi duchownemu. Polskie wojs¬ka, które przed bitw± poleca³y siê opiece Matce Bo¿ej, ¶piewaj±c pie¶ñ "Bogurodzica" i polskim patronom, odnios³y wielkie zwyciêstwo pod Grunwaldem. Pomnik, zwany Grunwaldzkim, upamiêtniaj±cy tê bitwê, stoi w pobli¬¿u ko¶cio³a ¶wiêtego Floriana. Król, po powrocie do Krakowa, dziê¬kowa³ za zwyciêstwo ¶wiêtemu Stanis³awowi na Wawelu, sk³adaj±c u jego o³tarza sztandary krzy¿ackie, a do ¶wiêtego Floriana przes³a³ wotum dziêkczynne w postaci relikwiarza krzy¿ackiego nale¿±cego do komtura Henryka Bade (1365), które do dzi¶ jest za¬chowane w skarbcu ko¶cio³a. Tego za¶ rycerza, który mu oca¬li³ ¿ycie, a potem po¶wiêci³ siê s³u¿bie Bo¿ej, mianowa³ prepozytem w kolegiacie ¶wiêtego Floriana. By³ to Zbigniew Ole¶¬nicki, pó¼niejszy biskup krakowski i kardyna³ ". A teraz, zgodnie z zapowiedzi± wyja¶nimy, w jaki sposób ¶wiêty Florian jest powi±zany ze ¶wiêtym Stanis³awem. Otó¿ okazuje siê, ¿e w wawelskiej katedrze „w srebrzystej trumnie w centrum (...) [ o³tarza] ¶wiêtego Stanis³awa spoczywaj± razem dwaj wielcy patronowie naszej ojczyzny i miasta Krakowa: ¶wiêty Stanis³aw i ¶wiêty Florian. Ich cze¶æ by³a tak powi±zana, ¿e gdzie czczony by³ ¶wiêty Florian, tam równie¿ by³ chwalony ¶wiêty Stanis³aw. Sta³o siê to dlatego, ¿e ¶wiêty Florian by³ wcze¶niej umieszczo¬ny w ¶rodku katedry wawelskiej, ale wiek pó¼niej, gdy ¶wiêty Stanis³aw zosta³ w roku 1253 kanonizowany, do³±czono do niego i relikwie ¶wiêtego Stanis³awa. Modl±c siê przed trumn± relikwia¬rzow± ¶wiêtego Stanis³awa na Wawelu, mo¿e zapominamy, ¿e razem z nim spoczywa tam i ¶wiêty Florian ". Poni¿ej przedstawiamy „Protokó³ otwarcia trumny ¶wiêtego Stanis³awa w katedrze na Wawelu 17 VI 1939 r. Dnia 17 czerwca 1939 roku ksi±¿ê Metropolita Krakowski Adam Stefan ksi±¿ê Sapieha (1867-1951) w obecno¶ci cz³onków Kapitu³y metropolitalnej Krakowskiej (...) oraz kilku innych dostojników Ko¶cio³a (...) dokona³ otwarcia srebrnej trumny ¶wiêtego Stanis³awa, Biskupa i Mêczennika, w katedrze na Wawelu. Po odemkniêciu i zdjêciu wieka stwierdzono, ¿e (...) wewn±trz trumny znajduje siê trumienka drewniana, obita czerwonym pluszem; (...) Trumienka ta by³a przepasana na krzy¿ czerwon± wst±¿k± z nieuszkodzon± pieczêci± Ksiêdza Biskupa Albina Dunajewskiego (1817-1894) oraz drug± wst±¿k± bia³±, krótk± z pieczêci± tego¿ Ksiêdza Biskupa, równie¿ nienaruszon±. Po przeciêciu obu wst±¿ek i otwarciu wieka odmówiono antyfonê, wersyku³ [ca³e zdanie lub pierwsza czê¶æ zdania wersetu z psalmu lub kantyku po której nastêpuje odpowied¼ responsorium ] i oracjê o ¶wiêtym Stanis³awie. W trumience znaleziono szczeroz³oty relikwiarz w formie rurki z wieczkiem ruchomym na jednym koñcu rurki, przymocowanym na zawiasach i zamykanym szpilk±. Rurka ma na zewn±trz dwa zag³êbienia, wyobra¿aj±ce ciêcie mieczem. Na szpilce pieczêæ ks. biskupa Dunajewskiego, pêkniêta na z³±czeniu wieka z rurk±, prawdopodobnie wskutek zmian temperatury, lecz zupe³nie nieuszkodzona. Rurka spoczywa na dwóch z³otych or³ach, wspartych o owalne z³ote podstawy. Ca³y relikwiarz z relikwiami wa¿y 1 kg 35 dekagramów, 2 gramy. D³ugo¶æ rurki, mierzona od ¶rodka wieka do ¶rodka przeciwleg³ego koñca, wynosi 47 ½ cm, obwód ko³o wieka 20 ½ cm, obwód drugiego koñca 15 cm 2 mm. Wysoko¶æ or³ów 8,4 cm, rozpiêto¶æ skrzyde³ 7,8 cm; ¶rednica pod³u¿na podstawy ma 10,4 cm, za¶ poprzeczna 7 ½ cm. Wewn±trz tego relikwiarza znajduje siê ko¶æ pod³u¿na owiniêta w materiê i wst±¿kê, zaszyta w jedwabn± materiê ró¿ow±, opieczêtowan± nieuszkodzon± pieczêci± Biskupa Andrzeja Trzebickiego (1607-1679). Relikwii tych nie otwierano, lecz po opieczêtowaniu ich tak¿e pieczêci± ksiêcia Metropolity zamkniêto w relikwiarzu, który na szpilce zapieczêtowano. Nadto znaleziono w trumience dwie wiêksze torebki z grubego zielonego aksamitu, dobrze zachowanego. Na zewnêtrznej stronie torebek naszyty jest gotycki napis na wst±¿ce pergaminowej, stwierdzaj±cy zawarto¶æ w jednej torbie relikwii ¶w. Stanis³awa, a w drugiej ¶w. Floriana. W torebce z relikwiami ¶w. Stanis³awa, której otwór zawi±zany by³ sznurkiem, opieczêtowanym nienaruszon± pieczêci± Biskupa Dunajewskiego, znaleziono piêæ kawa³ków wiêkszych z ko¶ci ¶w. Stanis³awa, obszytych jedwabn± materi± czerwonego koloru, z naszytymi kartkami pergaminowymi z napisem: »Ex ossibus S[anc]ti Stanislai sub visitatione Illmi ac Rmi D. Bernardi Maciejowski (1548-1608), Ep[iscopi] Crac[oviensis] de novo signat. 1602«. Jedna z tych ko¶ci ma naszyt± drug± kartkê stwierdzaj±c±, ¿e ks. biskup Dunajewski oddzieli³ z niej cz±steczkê i zabra³ do swej dyspozycji w r. 1881. Równie¿ ksi±¿ê Metropolita odci±³ cz±stkê tej relikwii, resztê zapieczêtowan± w³o¿ono wraz z pozosta³ymi, nietkniêtymi czterema kawa³kami z powrotem do torebki, któr± zawi±zano i opieczêtowano pieczêci± ksiêcia Metropolity. Oprócz tych piêciu kawa³ków relikwii ¶w. Stanis³awa znajdowa³a siê jeszcze w torebce paczka ma³a, materi± owiniêta z naszyt± pergaminow± kartk± z napisem: »Ex cistulla, in qua antea asservabant ossa S[ancto]rum Stanislai et Floriani Mart. sub visitatione Illmi et Rmi D[omini] Bernardi Maciejowski Ep[iscopi] Crac[oviensis] de novo signat. 1602«. Paczkê tê nienaruszon± z³o¿ono razem z relikwiami do torebki. W drugiej torebce, zawi±zanej równie¿ sznurkiem, opieczêtowanym nieuszkodzon± pieczêci± Biskupa Andrzeja Trzebickiego, znaleziono relikwiê ¶w. Floriana w formie pod³u¿nej, obszyt± materi± jedwabn± czerwonego koloru z naszyt± kartk± pergaminow± z napisem: »Reliquiae St. Floriani sub visitatione Illmi ac Rmi D. Bernardi Maciejowski de novo signat. 1602«. Po stwierdzeniu autentyczno¶ci relikwii, z³o¿ono z powrotem do torebki i opieczêtowano pieczêci± Ksiêcia Metropolity wi±zanie sznurka na torebce. Obok torebek znajdowa³ siê w trumience pergamin z nastêpuj±cymi napisami: »Ad honorem Dei Omnipotentis B[eatae] M[ariae] Virginis et Sanctorum Stanislai Episcopi, Floriani Martyrum, Regnique Poloniae Patronum post sexdecem annos diversorum motuum civilium et belli in Regno, elapses, reliquias Illorum in abscondito per hocce tempus gratia Dei singulavi conservatas, in hanc tumbam intactas, integras, reposui, clausi et obsigillavi. Die 12 Jun[ii] 1717-mo. Casimirus £ubieñski (1652-1719), Episcopus Cracoviensis. Ego vero Constantinus Szaniawski (1668-1732) Episcopus Cracoviensis easdem Reliquias sub tempus Generalis Visitationis revidi, intactas reperi et iterum sigillavi 8 Junii A. 1731. Ego Andreas Stanislaus Kostka Za³uski (1695-1758), Episcopus Cracoviensis easdem SS. Reliquias sub tempus generalis visitationibus revidi, intactas nec resigillatas reperi et iterum tecam auream cum introcontenta reliquia S. Stanislai obsigillavi, Casulas autem duas virides, unam cum reliquiis S. Stanislai, alteram S[anc]ti Floriani intactas reliqui 30 Mart[ii] 1748. Ego Albinus Dunajewski, Episcopus Cracoviensis, SS. Reliquias una cum S. Reliquiis S. Floriani et remisi in capsulas viridis coloris in visitatione gen[erali] die 5 Martii 1881«. Wreszcie obok trumienki znajdowa³y siê na dnie sarkofagu prochy niewiadomego pochodzenia, zawiniête w gruby nieopieczêtowany papier. Prochy te pozostawiono w trumnie. Trumienkê po z³o¿eniu do niej z powrotem: 1. z³otego relikwiarza, 2. torebki z relikwiami ¶w. Stanis³awa, 3. torebki z relikwiami ¶w. Floriana, 4. pergaminu wy¿ej opisanego oraz 5. niniejszego protoko³u zamkniêto kluczem, owiniêto na krzy¿ sznurkiem jedwabnym koloru czerwonego i opieczêtowano pieczêci± ksiêcia Metropolity. Trumienkê umieszczono w sarkofagu zamkniêtym na dwa zamki. Protokó³ otwarcia trumny ¶w. Stanis³awa sporz±dzono w trzech egzemplarzach. Jeden umieszczono w trumnie, drugi w Archiwum Kapitulnym, a trzeci w Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie. Tekst protoko³u zachêca do podjêcia kilku my¶li, a mianowicie o sposobie przechowywania relikwii ¶w. Floriana, o znaczeniu otwarcia grobu dla kultu ¶w. Floriana i o wspó³zale¿no¶ci kultu ¶w. Stanis³awa i ¶w. Floriana. Miejscem przechowywania relikwii ¶w. Floriana by³ relikwiarz w katedrze na Wawelu. Po translacji w 1184 r. relikwie ¶w. Floriana spoczê³y po¶rodku katedry romañskiej, a katedra sta³a siê pierwszym w Krakowie miejscem pielgrzymkowym. W o³tarzu ¶w. Floriana umieszczono relikwie ¶wiêtego w marmurowej trumience. Po kanonizacji ¶w. Stanis³awa i podniesieniu jego relikwii tak¿e po¶rodku ko¶cio³a, relikwie ¶w. Floriana zapewne z relikwiami ¶w. Stanis³awa spoczê³y w tej samej trumnie relikwiarzowej. Znalaz³y siê w niej byæ mo¿e w owej skrzyneczce, po której pozosta³a tylko paczka ma³a, materi± owiniêta, z pergaminow± kartk± informuj±ca, ¿e pochodzi z szkatu³eczki, w której wcze¶niej przechowywano relikwie obydwu ¶wiêtych. Kolejn±, a byæ mo¿e równoleg³±, wci±¿ jeszcze ¶redniowieczn± form± przechowywania relikwii ¶.¶. Floriana i Stanis³awa, odnosz±c siê do owego gotyckiego napisu na wst±¿ce pergaminowej, by³y i wci±¿ s± owe torebki z grubego, zielonego aksamitu. Zarówno owa paczka ma³a, jak i aksamitne torebki zosta³y odkryte przed wizytuj±cymi katedrê w roku 1602. W taki wiêc sposób tj. w torebkach z³o¿ono je powtórnie w 1602 r. do trumny relikwiarzowej z daru królowej El¿biety £okietkówny (1305-1380), nastêpnie do trumny z daru króla Zygmunta III (1566-1632), a po jej zaborze przez Szwedów, do obecnej trumny z fundacji biskupa Piotra Gembickiego (1585-1657). W takiej formie ukaza³y siê wizytatorom w 1939 r. Sprawa druga to znaczenie otwarcia grobu ¶wiêtego dla jego kultu. Dwa przyk³ady z XVIII w. Na pergaminie przechowywanym w trumnie zapisano m. in. otwarcie trumny przez biskupa Kazimierza £ubieñskiego w 1717 r. Nied³ugo potem, bo w 1725 r. nowy biskup warmiñski Jan Krzysztof Szembek (1680-1740), wcze¶niej biskup przemyski i kanonik krakowski intronizowa³, relikwie ¶w. Floriana we Fromborku. Bp Szembek ustanowi³ uroczyste festum fori na cze¶æ ¶w. Floriana wraz z oktaw±. Inny przyk³ad. W roku 1731 ponownie otwierano trumnê. Jest to okres starañ opactwa St Florian o relikwie ¶w. Floriana. Starania benedyktynów popar³ legat papieski przy dworze cesarskim kard. Passionei, który korespondowa³ z nuncjuszem apostolskim w Polsce. W 1736 r. bp krakowski Jan A. Lipski (1690-1746) przekaza³ klasztorowi St. Florian w Górnej Austrii czê¶æ relikwii ¶w. Floriana. W czasie ostatniego otwarcia trumny w 1939 r. w obawie przed wojn± zapad³a decyzja o wyjêciu z trumny z³otego relikwiarza ¶w. Stanis³awa z fundacji Zamoyskiego i ukryciu go w skarbcu katedralnym. Ponadto ks. [Kazimierz] Figlewicz (1903-1983) wspomina, ¿e abp A. Sapieha zabra³ czê¶æ relikwii ¶w. Stanis³awa. Znakomicie przyda³y siê one zw³aszcza w latach 1972-79 w latach jubileuszu 900-lecia ¶mierci ¶w. Stanis³awa, kiedy to wiele parafii i wspólnot zakonnych o nie prosi³o. Ks. Figlewicz nie wspomina o przejêciu czê¶ci relikwii ¶w. Floriana. Te zapewne pozosta³y jeszcze po jednej z poprzednich eksploracji. Katedra na Wawelu bowiem nadal jest miejscem, do którego zwracaj± siê prosz±cy o relikwie ¶w. Floriana. Kilka przyk³adów z ostatnich lat. Dnia 9 pa¼dziernika 1985 r. relikwie ¶w. Floriana uzyska³a parafia ¶w. Floriana w Stalowej Woli, 13 listopada 1985 r. sanktuarium maryjne w Siekierkach nad Odr±, 3 maja 1987 r. parafia ¶w. Floriana w Jednoro¿cu, 9 wrze¶nia 1994 r. ko¶ció³ w Koprzywnicy, 24 marca 1997 r. parafia ¶w. Floriana w Sosnowcu. W 1998 r. relikwie ¶w. Floriana otrzyma³ abp wiedeñski kard. Ch. Schönborn. W czerwcu 2003 r. przekazano je do Udine w pó³nocnej Italii. W bie¿±cym roku jubileuszu ¶w. Floriana o jego relikwie wyst±pi³ bp Maximilian Aichern z diecezji Linz, diecezji, której patronem jest ¶w. Florian. Maj± byæ przekazane do parafii Uttendorf. O relikwie ¶w. Floriana prosi³ tak¿e bp Kazimierz Romaniuk dla diecezji warszawsko-praskiej. Uroczysto¶æ przekazania relikwii zapowiedziana jest na 4 maja bie¿±cego roku. Kwestia trzecia to kwestia wspó³zale¿no¶ci kultu ¶w. Floriana i ¶w. Stanis³awa. Relikwie ¶w. Floriana przeniesiono do ko¶cio³a katedralnego na Wawelu i z³o¿ono po¶rodku ko¶cio³a. W tym czasie, wed³ug tradycji, szcz±tki ¶w. Stanis³awa znajdowa³y siê w kaplicy ¶w. Piotra i ¶w. Paw³a. Problem pojawi³ siê od pocz±tku XIII w., gdy podjêto my¶l o wszczêciu procedur zmierzaj±cych do kanonizacji ¶w. Stanis³awa. Ju¿ wtedy kult ¶w. Stanis³awa zacz±³ dominowaæ nad nabo¿eñstwem do ¶w. Floriana. Ilustracj± tego procesu jest zdarzenie zapisane w jednym z cudów ¶w. Stanis³awa z roku 1249, w którym czytamy, ¿e ‘jaka¶ nag³a choroba nawiedzi³a kobietê imieniem Kietusza i by³a tak chora a¿ do dnia ¶w. Floriana, który przypada w maju. Wtedy przyby³a do Krakowa, aby b³agaæ ¶w. Floriana o pomoc'. Ostatecznie odesz³a uzdrowiona za wstawiennictwem ¶w. Stanis³awa. Po kanonizacji ¶w. Stanis³awa i translacji jego relikwii do o³tarza po¶rodku katedry tam, gdzie dot±d znajdowa³y siê relikwie ¶w. Floriana, kult ¶w. Floriana znalaz³ siê niejako w cieniu kultu ¶w. Stanis³awa, choæ nigdy nie wygas³. Relikwie obu ¶wiêtych spoczê³y obok siebie najpierw we wspomnianej szkatule, w dwu jednakowych aksamitnych pojemnikach. Odt±d jest to kult równoleg³y. W drugiej æwierci XV w. królowa Zofia ufundowa³a srebrny relikwiarz na g³owê ¶w. Stanis³awa. Z po³owy XV w. pochodzi relikwiarz rêki ¶w. Floriana przechowywany w skarbcu kolegiaty na Kleparzu. Najdawniejszy relikwiarz na g³owê ¶w. Floriana pochodzi³ z fundacji kard. Zbigniewa Ole¶nickiego. Na srebrnym, puszkowym relikwiarzu wyryto napis: »Hoc opus factum est pro honore S. Floriani«. Na pocz±tku XVI w. sprawiono nowy, z³oty relikwiarz ¶w. Stanis³awowi. Z czasem dotychczasowy relikwiarz z daru Soñki sta³ siê miejscem przechowywania g³owy ¶w. Floriana. W XVI w. sprawiono dla katedry relikwiarz rêki ¶w. Stanis³awa, a ju¿ w pierwszych latach XVII w. podobny relikwiarz rêki ¶w. Floriana. Odt±d obydwa relikwiarze rêki ¶w. Stanis³awa i ¶w. Floriana niesiono w procesjach ska³ecznych. Na wspó³zale¿no¶æ czci obu ¶wiêtych wskazuje tak¿e kult ¶w. Stanis³awa w opactwie St. Florian datuj±cy siê od lat trzydziestych XIV wieku. Z biegiem czasu szczególnym miejscem kultu ¶w. Stanis³awa sta³a siê Ska³ka, a szczególnym miejscem kultu ¶w. Floriana bazylika na Kleparzu. Natomiast katedra wawelska ³±czy obydwa kulty, dlatego przechowuje ich relikwie razem, w jednej trumnie, czcz±c i ¶w. Floriana i ¶w. Stanis³awa ". Bibliografia: -¦wiête pami±tki Krakowa, Kraków 1883. -¯ywoty ¦wiêtych Pañskich, ks. W³adys³awa Hozakowskiego, Poznañ 1908. - Prof. Kazimierz Dobrowolski, Dzieje kultu ¶w. Floriana w Polsce do po³owy XVI wieku, Warszawa 1923. - Feliks Koneczny, ¦wiêci w dziejach narodu polskiego, Miejsce Piastowe 1937. - Anna Zahorska, Ilustrowane ¿ywoty ¶wiêtych polskich, Potulice 1937. -ks. dr K. Wilka i dr C. Wilczyñskiego, Gwiazdy katolickiej Polski T. I, Miko³ów 1938. - Wincenty Kad³ubek, Mistrza Wincentego Kronika Polska, Warszawa 1974. - Henryk Fros SJ, Franciszek Sowa, Twoje imiê przewodnik onomastyczno-hagiograficzny, Kraków 1982. -Polska Jana D³ugosza red. Henryk Samsonowicz, Warszawa 1984. -Ks. Piotr Skarga SI, ¯ywoty ¶wiêtych polskich, Kraków 1987. - Ks. Kazimierz Bukowski, S³ownik Polskich ¦wiêtych, Kraków 1995. -¦wiêty Florian 1700 lat obecno¶ci, red. Jacek Kurek, Chorzów 2004. - Encyklopedia Katolicka T. XX, Lublin 2014 -Jan D³ugosz, Roczniki, czyli kroniki s³awnego królestwa polskiego, Ksiêgi V i VI. Dost. w Intern. na str.: https://polona.pl/item-view/a0cb037c-6f7c-4ce8-ba0e-9d9565012f0d?page=177 oraz na str.:https://polona.pl/item-view/a0cb037c-6f7c-4ce8-ba0e-9d9565012f0d?page=178 - Józef Marecki, Lucyna Rotter, Jak czytaæ wizerunki ¶wiêtych, Kraków 2013. - https://www.swflorian.net/index.php/historia/swiety-florian/otwarcie-trumny-sw-stanislawa-i-sw-floriana-w-1939-r - https://www.swflorian.net/index.php/historia/tradycja-sw-floriana-w-dziejach-i-zabytkach-kleparza - https://www.swflorian.net/index.php/historia/800-lecie-kolegiaty-sw-floriana-w-krakowie-1184-1984 - http://osfm.pl/index.php/pl/swiety-florian - http://niedziela.pl/wydruk/22166?ra= - http://www.ekspedyt.pl/p141,obraz-swiety-florian.html - https://www.swflorian.net/index.php/historia/swiety-florian
Powrót |
